Als artiest heb je een prachtig liedje geschreven, maar hoe leg je dit vast? Samen met de studenten van John Music geeft Gigstarter een korte introductie over jouw rechten als componist en hoe je jouw nummer vastlegt.
Auteursrecht
Het Auteursrecht zorgt ervoor dat alleen jij als maker mag beslissen over wat er met jouw geschreven muziek mag gebeuren. Auteursrecht is uniek als verbodswet binnen de wetgeving: niets mag tenzij er toestemming is gegeven door de schrijver of de wettige vertegenwoordigers daarvan.
Auteursrecht biedt economische bescherming voor de hele creatieve industrie. Als er geen wettelijke bescherming voor origineel werk was, zou iedereen vrij zijn om creaties te kopiëren en plagiaat te plegen. Door middel van de Auteurswet wordt het werk van creatievelingen beschermd, en kunnen zij hier geld mee verdienen.
Vastleggen eigendom
Zodra je een originele compositie maakt, heb je daar gelijk auteursrecht op. Je hoeft hier helemaal niets voor te doen. Zodra je muziek gaat uitbrengen is het wel handig om je muziek te laten registreren. Zo kunnen anderen niet claimen de auteur van jouw gemaakte werk te zijn en daarmee het auteursrecht te bezitten.
Er zijn meerdere manieren waarop je jouw compositie kan vastleggen. Op een zelfstandige manier kan je bijvoorbeeld een kopie van het werk in een envelop aangetekend versturen naar jezelf. Belangrijk hierbij is natuurlijk dat je de envelop naderhand niet meer openmaakt. Op deze manier heb je bewijs op welke datum het desbetreffende werk is gemaakt. Deze methode is wel het minst waterdicht, dus kijken we ook naar andere mogelijkheden.
Andere vormen van registratie van nummers
Een andere optie is om een kopie van je werk te registreren via een I-DEPOT bij Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom. Dit kan je zelf doen op de website van BBIE.
Hiermee heb jij een digitaal bewijs dat je de tekst en de muziek op die datum al in bezit had. De kosten voor het depot een elektronisch i-DEPOT kost € 35 voor een bewaartermijn van vijf jaar en € 50 voor een bewaartermijn van 10 jaar.
Nog een anderen mogelijkheid voor de registratie is om je muziek vast te laten leggen via een notaris, maar dit is een hele dure manier waar de meeste beginnende artiesten niet voor kiezen.
Verdeelsleutel: de norm in de Nederlandse muziek industrie
Bij het openbaar maken van een liedje zijn drie partijen betrokken die auteursrechten hebben: de tekstschrijver, de componist en de uitgever. Het schrijven van de melodie en de tekst wordt binnen het Auteursrecht als twee aparte zaken gezien. In het Nederlandse auteursrecht is de verdeling tussen tekstschrijver, componist en uitgever vastgelegd en daar kan niet van worden afgeweken. Alle partijen ontvangen een gelijk deel van 33.33%. In Nederland is het wel gebruikelijk dat de tekstschrijver of componist samen met de uitgever een fonds opricht waarbinnen de 33.33% van de uitgever valt. Vaak ontvangen de auteur en componist dan nogmaals 50% van deze 33.33%, waardoor de uitgever uiteindelijk maar 16.66% procent behoudt. Deze verhoudingen leg je vast bij Buma/Stemra.
Buma/Stemra
Tegenwoordig zijn er vaak meerdere partijen betrokken bij het maken en uitbrengen van een liedje. Aan de ene kant heb je de makers van het nummer en degene die daar rechten over hebben: de componist, tekstschrijver en de uitgever. Aan de andere kant heb je de uitvoerende muzikanten en de platenmaatschappij.
Als muziekauteur ben je tegenwoordig bijna niet meer in staat om zelf precies te weten wanneer je muziek in de openbaarheid wordt gebracht en gedraaid. Het komt ook weleens voor dat de partij (bijvoorbeeld een kroeg) die het werk van de artiesten openbaar maakt en gebruikt, niet precies weet van wie de song is. Om ervoor te zorgen dat een muziekauteur datgene krijgt waar hij recht op heeft, is de bemiddelende partij, Buma/Stemra, in het leven geroepen. Deze twee organisaties (Buma en Stemra) zijn aan elkaar gekoppeld, maar hebben allebei hun eigen specifieke taak. In de volgende delen gaan we uitgebreid verder over deze en andere rechtenorganisaties voor muzikanten.
